Neden İnsanların Aksanı Vardır?
Hepimiz günlük yaşamımızda, izlediğimiz dizi veya filmlerde aksan farklılıklarına rastlamışızdır. Hatta zaman zaman aksan farklılıkları kelimelerin yazılışını bile etkilemektedir. Örneğin, renk anlamına gelen kelime, İngiliz İngilizcesinde “colour” olarak yazılırken Amerikan İngilizcesinde “color” olarak yazılmaktadır. Hadi bu yazımızda aksan konusunu daha detaylı inceleyelim.
Aksan Nedir? Türleri Neye Göre Değişiklik Gösterir?
Aksan, en basit tabiri ile bir ülkeye veya bir çevreye özgü söyleyiş özelliği barındıracak şekilde konuşmaktır. Aksanlar da kendi içinde iki ayrı türe sahiptir. Bunlardan birisi hâlihazırda yabancı bir dil öğrenme sürecindeyken ve bu süreci geliştirmek adına konuşma pratiği yaparken ana dilimizden fark etmeden esinlendiğimiz şekilde gerçekleşir. Diğer bir tür ise ana dilimizde konuşuyor olmamıza rağmen yalnızca küçük bir topluluğa hitap edecek şekilde vurgulama şekilleri ve söyleyiş özellikleri kullandığımızda uygulanmış olur.
Örneğin yurtdışına çıktıysanız veya çıkanlardan duyduysanız mutlaka fark etmişsinizdir, insanlar ana dili kendileriyle aynı olan bir başka kişinin; yalnızca yabancı dili kullanma şekillerinden bunu anlayabildiklerini iddia ederler. İşte aksan, yalnızca yabancı bir dili konuşurken bile ana dil açısından kendini gösteren ve dil özelinde kapsamlı araştırılması gereken bir ögedir.
Bu konuyu Türkçe ve İngilizce çerçevesinde sınırlayacak olursak, belli başlı söyleyebileceğimiz unsurlara; ana dili Türkçe olan insanların “r” sesini istemeden vurgulayarak çıkarması, kelimeleri yuvarlamadan, kelimelerin son seslerini yumuşatamadan söylemeleri örnek olarak verilebilir.
Görsel Kaynağı: netlanguages.com
Her İnsanın Aksanı Var Mıdır?
Bu konu araştırmaya açık ve henüz tam bir karara bağlanmamış olsa da çoğu uzmana göre her insan bir aksana sahiptir. Aksanlar hakkında ilginç olan şey ise sizin mensup olmadığınız bir bölgenin aksanını bile algılıyor olmanız ve bu insanlara henüz geldikleri yeri sormadan hakkında bir fikir edinebiliyor olmanızdır. Üstelik tiyatro, sinema gibi sanat dallarında da bir karakteri özelleştirirken sıkça başvurulan bir olgu olması dolayısıyla “komedi unsuru” olarak da adlandırılmaktadır.
Aksan konusu aslında tarih açısından da bize birçok ipucu verdiği için dil konusunda ön plana çıkan alt başlıklardan biridir. Bir bölgede ne kadar aksan çeşitliliği var ise, o bölgeye yapılan göç yoğunluğu hakkında da aynı seviyelerde dolaştığını kabaca iddia edebiliriz. Bu açıdan bakıldığında aksan oluşumunun yalnızca tek bir branş ile ilgili değil de, bütünüyle birçok sosyal bilimin ilgi alanına girebildiğini söyleyebiliriz.
Görsel Kaynağı: https://aiaconnect.wordpress.com/
Peki İnsanlar Yabancı Bir Dili Konuşurken Neden Bazı Sesleri Çıkarmakta Zorlanırlar?
Bu sorunun cevabı aslında bizlere aksanların da nasıl oluştuğunu açıkça göstermiş oluyor. İnsan zihni bebekliğinden, küçüklüğünden beri gördüğü her şeyi depolamaya yatkındır çünkü bu şekilde hayatı anlamlandırır; aynı zamanda yaşamak için elzem olan motor becerilerini geliştirir. Tabii ki bu dönemde de dil kazanımlarının derecesi yadsınamayacak kadar büyüktür.
Bir çocuk konuşmayı öğrenmeye başladığı andan itibaren, öğrendiği dile bağlı olarak bazı seslere, bazı harflerin telaffuzlarına yatkınlaşmaya başlayacaktır. Bu yatkınlık da işte ömür boyu bir “dil kimliği” oluşturacak şekilde zihninde yer edinecektir. Aksanlar da tam olarak bu noktada karşımıza çıkmış oluyor. Sonuç olarak, aksan edinme süreci aslında bizler henüz doğduğumuzda ve sesleri anlamlandırmaya çalıştığımızda başlamış olarak kabul edilebilir.
Kaynakça ve İleri Okuma
Birner, B. (2021). Why Do Some People Have an Accent? Linguistic Society of America. https://www.linguisticsociety.org/content/why-do-some-people-have-accent#:~:text=The%20other%20kind%20of%20accent,groups%20in%20other%20places%20speak.
Why do people have different accents? (2015, January). TELC English. https://www.telc.net/tr/hakkimizda/guencel/detail/why-do-people-have-different-accents-when-they-speak-english-1.html
Wikipedia contributors. (2020, August 29). Accent. Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Accent
Wood, S. (2021). WHERE DO ACCENTS COME FROM? Pimsleur. https://blog.pimsleur.com/2020/07/06/where-do-accents-come-from/#:~:text=How%20Do%20Accents%20Develop%3F,not%20easily%20understood%20by%20outsiders.
Kullanılan görsellerin kaynaklarına, görsellerin üzerine tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Bize Destek Olmak İster Misiniz?
- Dilerseniz Patreon hesabımız üzerinden bize aylık veya tek seferlik bağış yaparak destekte bulunabilirsiniz.
- Daha detaylı bilgi almak için “Bize Destek Olabilirsiniz!” sayfamızı inceleyebilirsiniz!
