Kullandığınız Dil Tasarruf Etmenizi Sağlıyor!
Her insan, doğduğu andan itibaren çevresinde konuşulan dili öğrenmeye başlar. Bu konuşulan dili kısa bir süre içerisinde kavrayarak tamamen öğrenir ve artık bu dil, onun ana dili haline gelir.
Hepimizin geçtiği bu aşamalar, konuşulan diller farklı olsa da, tamamen kendiliğinden gerçekleşen doğal süreçlerdir. Fakat, araştırmalar gösteriyor ki, konuştuğumuz dilimiz bizim tasarruf etme, zaman kavrama ve yön bulma gibi yeteneklerimizi önemli ölçüde etkiliyor.
Yani, eğer para biriktiremiyorsunuz bu sizin suçunuz olmayabilir. Belki de tüm suç konuştuğunuz dildedir!
Gelecek Zaman Kipi Varsa Daha Fazla Harcıyoruz!
Türkçenin de içinde bulunduğu birçok dil “gelecek zaman kalıbı içeren diller” olarak geçer. Bu diller; geçmiş, gelecek ve şimdiki zaman ayrımını yaparlar.
Fakat, içinde Çincenin de yer aldığı başka bir grup daha vardır. Bu grup ise “gelecek zaman kalıbı içermeyen diller” olarak adlandırılırlar. Bu dillerde; dün, yarın ve şimdiki zaman olaylarını anlatmak için aynı kalıp kullanılır.
Bu farklılığın ekonomi üzerine etkilerini araştıran ekonomist Keith Chen ilginç sonuçlara ulaştı. Chen’in kapsamlı araştırmaları sonucunda “geleceksiz” dilleri konuşan kişilerin, “gelecekli” dilleri konuşanlara göre %30 oranında daha fazla tasarruf etme eğiliminde olduklarını ortaya koyuyor.
Yani, Çince gibi geleceksiz dilleri kullanan kişiler, Türkçe gibi gelecekli dilleri kullanan kişilere göre daha çok tasarruf yapıyor!
Bu farklılığın sebebini de sorgulayan Chen, gelecek hakkında, şimdiki zamandan daha farklı kalıplarda konuşulduğunda geleceğin daha uzak hissedildiğini ve bu nedenle gelecek yıllardaki rahatlık için bugünden tasarruf etme konusunda daha az motive olduğumuzu belirtiyor.
Diğer bir deyişle, gelecek zaman kullandığımız durumlarda “bir daha mı geleceğiz dünyaya!” diyerek daha çok harcama yapıyoruz. Ama bu cümleleri şimdiki zamanda kuran dillerde ise ödemenin zorluğu daha iyi anlaşılıp daha çok tasarruf ediliyor.
Aslında bu durumu günümüzdeki kredi kartı veya nakit ödeme gibi düşünebiliriz. Geleceğini düşünenler nakit ödeyerek ayağını yorganına göre uzatırken, kredi kartıyla yapılan ödemeler aylar sonra, taksit taksit de ödenebildiği için ihtiyaçtan fazla harcama yapılabiliyor.
Fazla Sigara, Korunmasız İlişki ve Obezite: Dilin Yaşamımıza Etkilerinden Birkaçı
Araştırmalar, yalnızca konuştuğumuz dilin tasarruf eğilimi ile üzerine etkisiyle sınırlı olmadığını gösteriyor. Elde edilen diğer verilere göre:
“Gelecekli” dilleri konuşanlar daha az tasarruf ettikleri gibi,
- Daha düşük gelir seviyelerinde emekli olmak,
- Daha fazla sigara içmek,
- Daha fazla korunmasız ilişkiye girmek,
- Daha fazla obez olmak gibi
gelecek kaygısından uzak davranışlar sergiliyorlar.
Dil yapısındaki bu farklılıklar, ibretlerin eğitim, gelir, aile yapısı ve dini inançları kontrol edildikten sonra halen belirlenen davranış biçimleri üzerindeki etkilerini sürdürüyorlar.
Araştırma kullandığımız dil aynı kalsa da, yalnızca kullandığımız zaman kipini değiştirerek bu tasarruf eğilimini artırabileceğimizi gösteriyor. Yani, harcama yapmayı düşündüğümüz zamanlarda gelecek zaman kipi yerine şimdiki zaman kipini kullanmak bile tasarruf eğilimi üzerinde olumlu etkiye sebep olabiliyor.
Disiplinler Arası Çalışmanın Önemi
Kullandığımız dil, hayatı algılama şeklimizi, düşünme biçimimizi ve hatta ekonomik durumumuzu bile önemli ölçüde etkileyebiliyor. Bu araştırmanın sonucunda gördüğümüz üzere birçok disiplinin, farklı açılarla olaylara bakması, araştırmaların daha kapsamlı olmasını ve daha doğru sonuçlar elde etmemizi sağlıyor.
Bilimin her alanında disiplinler arası çalışmalar bizi başarıya daha emin adımlarla ulaştıracaktır.
Keith Chen bu durumu şöyle özetliyor:
”Ekonomik davranış ve tutumları daha iyi anlayabilmek için ekonomistlerin dil bilimcilerden öğrenmesi gereken çok şey var.”
Kaynakça ve İleri Okuma
Boroditsky, L. (2011). How Language Shapes Thought. Scientific American, 304(2), 62–65. https://doi.org/10.1038/scientificamerican0211-62
Chen, K. (n.d.). Could your language affect your ability to save money? TED. https://www.ted.com/talks/keith_chen_could_your_language_affect_your_ability_to_save_money.
Konu hakkındaki bilgilendirmeleri için Öğr. Gör. Hatice Dayıoğlu’na teşekkürlerimi sunarım.
Kaynak gösterilmeyen görseller, Canva Pro aracılığıyla telif hakkı ödenerek kullanılmaktadır.
Bize Destek Olmak İster Misiniz?
- Dilerseniz Patreon hesabımız üzerinden bize aylık veya tek seferlik bağış yaparak destekte bulunabilirsiniz.
- Daha detaylı bilgi almak için “Bize Destek Olabilirsiniz!” sayfamızı inceleyebilirsiniz!
