Ikigai: Sabahları Bizi Yataktan Kaldıran Sebep
Sizler de pandeminin ve hayat koşuşturmacısının içinde bazen akışta olmadığınızı mı hissediyorsunuz ?
Bazen, bir iş yaparken anda kalmadan ve farkına varmadan yaptığınız oluyor mu ?
Yanıtlarınız “evet” ise, ikigai felsefesi ile henüz tanışmamışsınız demektir.
Farkındalığınızı artırmak ve hayata daha anlamlı bakabilmeyi başarmak için gelin bir yolculuğa çıkalım. Ikigai’yi tanıma yolculuğuna…
Ikigai Nedir?
Ikigai, Japonca bir sözcüktür ve birden fazla anlamı bulunur. Bu anlamlardan biri “hep meşgul kalarak mutlu olma”dır. Genellikle karşımıza çıkan ve bu yazıda bahsedilmek istenen anlamı ise “yaşamdaki varoluş sebebiniz”, “sabahları sizi yataktan kaldıran neden”dir. Bilindiği gibi, Japonlar sağlıklı ve uzun yaşam üzerine çalışmalar yapar, beslenme düzenlerine dikkat eder ve dengede kalmaya çalışırlar. Tüm bunlara ek olarak yapılan araştırmalar, benimsedikleri ıkigai felsefesinin de uzun ve huzurlu yaşamlarında fark yarattığı nedenler arasında sayılabileceğini gösteriyor. Çünkü Japonlara göre herkesin bir hayat amacı vardır ve bunun peşinden koşulmalıdır. Henüz keşfedilmemişse, yolculuğa bunu keşfederek başlamak ve kişinin kendini bu amaçlarla geliştirmesi faydalı olacaktır. Peki, herkes ikigaisini nasıl keşfetmelidir?
Kendini Keşfetmeni Sağlayacak 4 Soru
Kişinin kendine sorması beklenen ve yanıt vermesinin faydalı olacağı düşünülen dört temel soru vardır. Bu dört soru kişinin kendine sorduktan sonra kesişim noktalarını bulup hayata geçirmesi ile dünyada yapması gereken aktiviteleri ona gösterebilir. Bu sorular ve kesişimlerinin şemada gösterimi ise şu şekildedir:
- Neyi yapmayı gerçekten seviyorsunuz?
- Neyi yapmada çok iyisiniz?
- Dünyanın sizin neyi yapmanıza ihtiyacı var?
- Ne yaparak para kazanabilirsiniz?
Görsel Kaynağı: Türkiye Zeka Vakfı
Huzurlu, tatmini yüksek, dengede ve sağlıklı yaşayan Japonların ikigai felsefesi ile dahaverimli ve faydalı işler yaptığını anlıyoruz. Akışta olmak, verimliliği artırabilmek için odaklanmış kalabilmek, yapılan işin tutku ile yapılması işlerin daha faydalı olmasını sağlıyor. Yapılan araştırmalar, yaşamda mutlu olmanın akışta (flow) olmak ile doğru orantılı olduğunu gösteriyor. Bu akışa adapte olabilmenin sağlanması ise mümkün olduğu kadar yapılan iş ile bütünleşmek ve onu tutkuyla yapmak gerektiği üzerine. Başarı da huzur da o zaman daha yakında oluyor. Uzun yaşayan Okinawalıların öğütlerine baktığımızda bu yorumları yapmak mümkün. Okinawalıların beslenme dengesine olan dikkatleri ve hayat amaçlarının peşinden tutkuyla gitmeleri yaptıkları işleri en iyi şekilde yapabildiklerini göstermiştir. Tüm bunlarla ilgili yapılan araştırmalara ve yorumlamalara “Ikigai-Japonların Uzun ve Mutlu Yaşam Sırrı” isimli kitapta denk gelmek mümkündür ve bu yazı da bu kitaptan referanslar içererek hazırlanmıştır.
Hayatı Durdurup Nefes Alabilmeyi Öğrenmek
Ikigailerin keşfedilmesinde kişinin kendine sorduğu –yukarıda bahsedilen- sorular kadar kişinin rutinlerinde yer alan ve zihnini rahatlattığı aktivitelerin de önemi olduğunu düşünüyorum. Özellikle içinde bulunduğumuz zorlu pandemi koşulları düşünüldüğünde, kişilerin yaşadığı kaygılar ve huzursuzluklar son derece doğal karşılanabilir. Hayatın akışı içerisinde durup nefes almayı başarabilmek ve kişinin kendini, amaçlarını, tutkularını, değerlerini hatırlamasına yardımcı olacak aktiviteler de ikigainin keşfedilmesinde büyük rol oynayabilir. Bütün bunların sağlanması için yapılan öneriler arasında yoga, meditasyon, ibadet, doğa yürüyüşleri gibi kişinin kendi iç dünyasının farkına varabileceği anları örnek verebiliriz.
Değişiklik İçin 8 Hafta
Meditasyonun beyni ve düşünceyi şekillendirdiğine dair yapılan bazı araştırmalar var. Bu araştırmalardan öne çıkanı ise Harvard Tıp Okulu ve Massachusetts General Hospital’da sinirbilim alanında çalışan bilim insanı Sara Lazar ve arkadaşlarının yaptığı çalışma. Sara Lazar ile yapılan bir röportajdan edinilen bilgilere göre, beyinde bir değişiklik görebilmek için kişinin 8 hafta süreyle meditasyon yapması hayatında ciddi ve olumlu değişikliklere yardımcı olabiliyor. Bu değişikliklere Sara Lazar; kendi hayatından da örnekler verirken stresin azalması, daha berrak düşünme, kişiler arası iletişimde ve empatide ilerlemelerin altını çiziyor. Yapılan çalışmanın detaylarına ulaşmak ve konu hakkında bilgi almak isterseniz linki paylaşılan sayfayı inceleyebilirsiniz
Ikigainin 10 Temel Kuralı
Yukarıda bahsedilen ve atıflar yapılan “Ikigai-Japonların Uzun ve Mutlu Yaşam Sırrı” isimli kitapta ikigainin temel on kuralı şu şekilde özetlenmiştir.
1– Aktif kalın, emekli olmayın,
2– Ağırdan alın, aceleci bir yaşam sürmeyin,
3– Midenizi tıka basa doldurmayın,
4– Çevrenizde iyi arkadaşlarınız olsun,
5– Bir sonraki doğum gününe kadar şekle girin, fazlalıklarınızdan kurtulun, egzersiz yapın,
6– Gülümseyin,
7– Doğa ile tekrar bağlantı kurun,
8– Teşekkür edin,
9– Anı yaşayın,
10– Ikigainizi takip edin, yaşam amacınızı gerçekleştirin, onu bilmiyorsanız keşfetmeyi amaç haline getirin.
Pandeminin Ikigailer Üzerine Etkileri
Biliyoruz ki günlük yaşamın yoğunluğunda devamlı bir yerlere yetişmekle meşgulken burada bahsedilen her şeyin her an farkında olamayabiliyoruz. Son dönemde insanlığın geçtiği ağır ve zor sınav olan COVID-19 Pandemisi ile yaşam ve iş yapış şekillerimiz de büyük oranda değişti. Önceden yaşam amaçlarımızda sosyal hayatla daha bütünleşmiş eylemler varken şimdilerde sağlıkla kalıp olabildiğince ev ortamından işlerimizi yönetme peşindeyiz. Kendimizi hem fiziksel hem ruhsal açıdan sağlıklı tutmaya çabalarken zaman zaman yorulmuş ve bunalmış hissedebiliriz. Böyle zamanlarda, kendimize hatırlatırsak iyi gelebilecek birkaç öneri paylaşmak ve bir sıra dışı örnekle olayı farklı bir pencereden incelemek isterim.
İşlerimizi ve eğitimimizi evlerimizden yürütmeye odaklandığımız bu dönemde zaman tasarrufunu kendimize hatırlatmak ve doğru planlamalar ile kendimize daha çok vakit kazandırabileceğimizi unutmamak iyi bir başlangıç olabilir. Trafikten, uzun ve verimsiz geçen öğle aralarından kazandığımız bu sayılan vakitlerin bizlere “hediye edildiğini” düşünmek ve bu vakitlerde bizlere iyi gelebilecek, belki eğlendirecek veya rahatlamamızı sağlayacak etkinlikleri organize etmek hem fiziksel hem ruhsal rahatlamamıza yardımcı olacağı için yapacağımız işlerde daha verimli hareket edebilmemize olanak sağlayabilir.
Bununla birlikte, işlerin yürütülmesi için ekran başında geçirilen vakitlerin arttığının farkında olarak davranmalı ve bu durumun zararlı etkilerini yok etmek amacıyla da hareketsiz kalmak yerine ikigailerimizin farkına varmak için yukarıda bahsedilen ve ev içinde yapılabilecek ufak egzersizlerden kendimizi alıkoymamalıyız. Böylece hem fiziksel hem ruhsal sağlığımızı korurken kendimize ayıracağımız vakitlerde “anın farkına varmanın” ve “anda kalmanın” tadını çıkartabiliriz.
Pandemide Ikigaisini Keşfeden Bilim İnsanı: Isaac Newton
1655 yılında tüm dünyayı etkisi altına alan ve İngiltere’de de nüfusun büyük bölümüne tesir eden “Büyük Veba Salgını” yaşandığında Isaac Newton bir üniversite öğrencisiydi. Salgın hızının azaltılabilmesi için yetkililerin –tıpkı bugünkü gibi- evde kalmayı teşvik ettiği ve toplum sağlığını güvende tutmaya çalıştığı bir dönemdi. İşte böyle bir dönemde Newton da geçici olarak aile çiftliğine sığındı ve adeta hayat amacını, ikigaisini, burada yaptığı çalışmalarla keşfetmiş oldu. Newton dendiği zaman aklımıza gelen “elma ağacı- kütle çekim yasası” hikâyesine konu olan ağacın da bu çiftlikte olduğu söylenir. Hikâyenin detayına ulaşmak isterseniz “İleri Okumalar” bölümüne eklenmiş olan linkten haber sayfasına ulaşabilirsiniz.
Ikigai Bize Özetle Neyi Anlatır?
Özetle, hayat şartları ve içinde bulunulan zorlu dönemin getirdiği ciddi yıkımlarla baş etmek zorunda kalsak bile;
– yaşam için her zaman bir amaç ve tutkunun bulunabileceğinin,
– bu tutkuyu, amacı, motivasyonu dışarıda bir yerlerde aramaktansa içimizde, kendimizi keşfetmekle bulabileceğimizin,
– bizleri harekete geçirebilecek ve ikigaimizi keşfetmemizi sağlayacak yardımcı faktörlerin varlığının biz istersek keşfedebileceğinin,
– hayatın akışında karşımıza çıkan çeşitli zorluklardan yılmak ve pes etmek yerine olaya farklı ve olumlu açıdan bakabilmenin faydalı olacağının,
– kişilerin “anın farkına varıp” yaşamdan kopmadan yaşamaya odaklandıklarında güzellikleri fark edebileceğinin
Farkındalık amacıyla yazılmış bu yazı dilerim bu yazıyı okuma süreniz boyunca sizin de bu yolculukta bir amacınız olduğunu ve bu amacı gerçekleştirme potansiyeline sahip olduğunuzu size hatırlatır.
Sağlıkla, umutla, tutkuyla ve ikigainizin keşfinin size getireceği güzelliklerle kalmanız dileğiyle…
Kaynakça ve İleri Okuma
Francesc Miralles i Contijoch & Héctor García. (2016). Ikigai-Japonların Uzun ve Mutlu Yaşam Sırrı. İndigo Kitap
Koyuncu, H. (2020, March 24). ‘Evde kal’ çağrısına o da uymuştu: Isaac Newton ve büyük veba salgını. Retrieved April 30, 2021, from https://tr.euronews.com/2020/03/19/buyuk-veba-salgininda-kendine-eve-kapatan-isaac-newton-buyuk-kesifler-yapti
Schulte, B. (2019, May 03). Harvard neuroscientist: Meditation not only reduces stress, Here’s how it changes your brain. Retrieved April 30, 2021, from https://www.washingtonpost.com/news/inspired-life/wp/2015/05/26/harvard-neuroscientist-meditation-not-only-reduces-stress-it-literally-changes-your-brain/
Kullanılan görsellerin kaynaklarına, görsellerin üzerine tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Bize Destek Olmak İster Misiniz?
- Dilerseniz Patreon hesabımız üzerinden bize aylık veya tek seferlik bağış yaparak destekte bulunabilirsiniz.
- Daha detaylı bilgi almak için “Bize Destek Olabilirsiniz!” sayfamızı inceleyebilirsiniz!
