KimyaBiyoloji

Mavi İnsanlar: Gümüş Sevdasının Kaçınılmaz Sonu​

Mavi İnsanlar: Gümüş Sevdasının Kaçınılmaz Sonu

Bugün “Şirinler”den fırlamış bir vakayı ele alacağız. Fakat başroldeki karakterimiz çizgi filmdeki tatlı minik dostlarımızdan biraz daha korkutucu. Yani gördüğünüzde “Ay ne tatlı!” demek yerine Arif rolüne bürünüp “Ya bir şey soracağım, senin yüzüne ne oldu? Böyle tövbe estağfurullah bir şey olmuş” deme ihtimaliniz daha yüksek.

O zaman hadi bu ilginç “Mavi Adam” vakasını mercek altına alalım!

Mavi Siyasetçi: Stan Jones

Tarih sahnesine çıkan ilk popüler mavi adam ABD’deki Liberteryen Parti’li bir siyasetçi olan Stan Jones.  Jones 2000’li yılların başında iki defa ABD senato üyeliğine aday oldu. Üç defa da Montana valiliğine aday oldu fakat beşinde de başarısız oldu. Jones’un bu parlak olmayan siyasi geçmişinde dış görünüşünün payının önemli olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü Jones antibiyotiklerin olmayacağı bir geleceği düşünerek kendini koruma altına almak istedi. Bu yüzden “kolloidal gümüş” adı verilen bir gümüş çözeltisini sürekli kullandı. Gümüşün bakterileri öldüreceğini ve bu sayede antibiyotiksiz de hastalıklarla savaşabileceğine inanarak başlayan bu serüven cilt renginde kalıcı değişikliklerle sonlandı.

 

 

Gümüş vücudumuzdan kolayca atılabilen bir element değildir. Bu yüzden maruz kalındığında bedenimizde depolanır ve belli bir düzeyden sonra dış görünüşümüzü etkilemeye başlar. Stan Jones’a da işte böyle olmuştu. Aldığı fazla gümüş sebebiyle ten rengi maviye çalan gri bir renge dönmüştü.

Stan Jones
Stan Jones
Görsel Kaynağı: Wikipedia

Bu konu sorulduğunda Stan Jones’un cevabı şu olmuştur:

“Aşırı dozda gümüş almış olmam benim hatam, fakat yine de bunun dünyadaki en iyi antibiyotik olduğuna inanıyorum… Eğer Amerika’da biyolojik bir saldırı olursa veya herhangi bir hastalığa yakalanırsam hemen bunu alırım. Hayatta kalmak mora dönmekten çok daha önemlidir.”

Mavinin 50 Tonu

İkinci en popüler mavi adamımız ise biraz daha mora yakın bir mavilikte. 2007 yılında heyecanla beklenen mavi adamın devam filmi vizyona girdi. Bu sefer başrolde Paul Karason yer almakta. Bu Karaoğlan (!) da ev yapımı gümüş tuzlarının ve kolloidlerinin, cilt problemlerinden reflü problemlerine kadar birçok rahatsızlığın çözümü olduğuna inandı. Ve yıllarca gümüş bileşiklerini kullandı.

Günden güne mavinin 50 tonunu aynaya baktığında görmeye başladı. Gittikçe mavileşen cildi, artık mor bir renge dönmüştü. 2013 yılında kalp krizinden hayatını kaybeden Karason’un gümüşe olan sevdasının ölümünde bir etkisi olup olmadığı konusunda elimizde net bir bilgi yok.

Karason
Paul Karason
Görsel Kaynağı: Daily Mail

Gümüş gerçekten işe yarıyor mu?

Gümüş de tıpkı bakır ve altın gibi antiseptik özelliğe sahiptir. Yani mikrop öldürücü etkisi gerçekten de vardır. Ancak gümüş sindirildiği zaman cildi maviye boyar ve bu kalıcı bir sonuçtur. Günümüzde lazerlerle maviliğin önüne geçmeye çalışılsa da, bu renkten kurtulmanın pek kolay bir yolu yoktur.

Gümüşün fazlası vücutta birikir ve zehirlenmeye yol açar. Aslında bedenimizin pek de arzu etmediği bir elementtir gümüş. Fakat gümüş aşırı toksik bir element olmadığı için, gümüş zehirlenmesinin doğrudan öldürücü etkisi olduğuna dair bir kanıt yoktur Birçok gümüş bileşiği ışığa maruz bırakıldığında renk değişikliğine uğrar. Örneğin en önemli gümüş tuzlarından biri olan gümüş nitrat deriyi ve organik maddeleri karartır. Bu yüzden “cehennem taşı” olarak da bilinir. Bu karartma özelliği sebebiyle, başta fotoğrafçılık olmak üzere, mürekkep, saç boyası yapımı gibi birçok alanda kullanılabilir.


photos 256887 1920

Bu cilt rengi değişikliğiyle sonuçlanan gümüş zehirlenmesine arijiri adı verilir. Bu durumun ölümcül olmadığı ve iç hasara yol açmadığı düşünülmektedir ancak kesin bir sonuç yoktur. Ayrıca gümüşün kullanan kişilerin söylediği üzere frengiden, reflüye kadar birçok rahatsızlığı giderdiği konusunda bu durumu doğrulayacak hiçbir araştırma yoktur.

Kolloidal Gümüş Nedir?

Günümüzde gümüşün antiseptik özelliğini kullanarak bu durumu pazarlamaya çalışan insanlar türemiştir. Bu kişiler düşük oranda gümüş içeren sıvılar satarak insanlara umut aşılamaktadır ve birçoğunun amacı işi ticarete dökmektir. Bu düşük gümüş içerikli sıvıları kolloidal gümüş adı verilir. Fakat, tekrardan belirtmeliyiz ki, bu tarz ürünlerin işe yaradığı konusunda herhangi bir bilimsel araştırma yoktur.

Reklam

Ayrıca, yüksek dozda kolloidal gümüşe maruz kalınması durumunun nöbetler ve organ hasarları gibi ciddi yan etkilere neden olabileceği üzerine çalışmalar var. Bunun yanında, kolloidal gümüşün bazı reçeteli ilaçlarla etkileşime girebileceği de bilinmekte.

Gerçekten doktorunuz tavsiye etmediği takdirde, bu tarz alternatif tıp yaklaşımlarından uzak durmanızı tavsiye ederiz.

Soyluların Göbek Adı: Mavi Kanlılar

Özellikle Avrupa’da soylu kesim “Mavi Kanlılar” olarak da adlandırılmaktaydı. Bu sıfatın aslı İspanyolcadaki ‘Sangre Azul’dan geldiği düşünülmektedir. Güneşten kaçınan beyaz tenli İspanyol aristokratlarının kollarında mavi damarlar daha belirgin görünür. Bu sebepten soyluların böyle adlandırıldıkları düşünülür.

Yakıcı sıcakta tarlada çalışan köylülerin vücudu güneş yanığı içindeyken soylular güneşten uzakta beyaz tenlerindeki mavi damarlarla daha farklı bir görüntü oluşturmaktaydı. Bu mavi kanlılar ayrımının daha sonra soyluları köylülerden ayırmak üzere batı dillerine girdiği düşünülmektedir.


Soylu

Diğer bir düşünce ise zengin soyluların gümüş çatal bıçak setleri kullandıkları için bedenlerindeki hafif maviye yakın değişim. Beyaz tenli soyluların onlarca yıl boyunca gümüş takımlar kullanması sonucu ufak bir ten rengi değişiminin söz konusu olabileceği düşünülmekte. Yanmış köylülere göre daha maviye yakın bir ten rengine sahip olması durumu onlara mavi kanlı denilmesine sebep olmuş olabilir. (Bu düşünce hakkında güvenilir bir kaynak yok ancak sınıf farkı düşüncesini destekleyen bir düşünce olduğu için bu yazıda yer vermek istedim.)

Kaynakça ve İleri Okuma

Brent A. Bauer, M. D. (2020, August 25). The truth about colloidal silver. Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/consumer-health/expert-answers/colloidal-silver/faq-20058061.

Kean, S. (2011). The disappearing spoon: and other true tales of madness, love, and the history of the world from the periodic table of the elements. Back Bay Books/Little, Brown.

ULUÇ, D. (2002). Mavi kanlı asillerin içyüzü. Haberler. https://www.hurriyet.com.tr/mavi-kanli-asillerin-icyuzu-117227.

Wikimedia Foundation. (2021, March 21). Stan Jones (Libertarian politician). Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Stan_Jones_(Libertarian_politician).

Wikimedia Foundation. (2021, May 11). Argyria. Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Argyria.

Kullanılan görsellerin kaynaklarına, görsellerin üzerine tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Bize Destek Olmak İster Misiniz?

  • Dilerseniz Patreon hesabımız üzerinden bize aylık veya tek seferlik bağış yaparak destekte bulunabilirsiniz.

Bağış Yapmak İstiyorum!

Mete Esencan

Herkese merhaba! Ben Mete Esencan. ODTÜ Kimya Bölümü yüksek lisans öğrencisiyim. Temel bilim eğitimi sırasında edindiğim araştırma bilgisini ve üç yıl boyunca yönetiminde bulunduğum ODTÜ Kimya Topluluğu’nda kazandığım yöneticilik tecrübesini birleştirerek bir platform kurmayı planlamaktaydım. Bu amaçla 2021 yılının Şubat ayında ilk adımı atıp bilim, sanat ve felsefe üzerine sohbet edercesine yazılar yazabileceğimiz bir platform olan Doğa Filozofu’nu kurdum. Herkese keyifli okumalar dilerim!

İlgili Makaleler

Göz Atın
Kapalı
Başa dön tuşu